Leestijd 6 - 7 min
Samenwerking met netwerkpartners
Samen het verschil maken voor het jonge kind
De Leidse Buitenschool heeft twee nevenlocaties in Lisse en Katwijk: de Campussen. Hier werken leerkrachten samen met pedagogisch medewerkers en gaan onderwijs en zorg hand in hand. Het doel: zorgen dat kinderen na de Campus naar een passende vervolgplek kunnen gaan, met zo nodig de juiste jeugdhulp erbij.
Leerkracht Anja en pedagogisch medewerker Daniëlle:
“Helemaal op elkaar ingespeeld”

Moeilijk te zeggen wie er het meeste straalt: leerkracht Anja Wiggers van De Leidse Buitenschool of pedagogisch medewerker Daniëlle Kuperus van Cardea Jeugdzorg en opvoedhulp. Allebei gaan zij vol passie voor de ontwikkeling van het jonge kind in Campus Lisse, dat je vindt in IKC De Bollenstreek.

Daniëlle (links) en Anja vormen een team in Lisse.

De ruimte waarin Anja en Daniëlle samenwerken, ziet er op het eerste gezicht uit als elke andere onderbouwgroep. Gezellige werkjes aan de wand en op de leestafel staat het prentenboek dat deze periode centraal staat, met de handpop waarmee Anja werkt erbij.
Op het planbord staan de pictogrammen die de activiteiten van de dag verbeelden. “We bieden veel structuur en voorspelbaarheid”, vertelt Anja. “Onze kinderen hebben dat vaak echt nodig om tot leren te komen. Het dagprogramma is daarom altijd gelijk, zodat kinderen weten waar zij aan toe zijn.”
De dag begint om 8.30 uur. Ouders brengen hun kind in de groep en kunnen even een spelletje doen of even kort iets aan Anja of Daniëlle vragen. Daarna spelen de kinderen eventjes en dan is het om 9.00 uur tijd voor de kring. “We bespreken de dag en benoemen bijvoorbeeld de dagen van de week”, schetst Anja. “Daarna doe ik een taal- of rekenactiviteit, waarna er weer een speelmoment is. Zo bouwen we de dag op.”

Eigen rollen en doelen

“Ik observeer kinderen, doe spelbegeleiding en focus op de sociale emotionele ontwikkelingslijn, terwijl Anja zich richt op de onderwijsactiviteiten”, legt Daniëlle uit. “Dat gaat heel natuurlijk, we zijn helemaal op elkaar ingespeeld.” “Vaak is een blik al even genoeg”, beaamt Anja.
Daniëlle werkt aan de zorgdoelen uit het behandelplan, Anja aan de onderwijsdoelen vanuit het ontwikkelingsperspectiefplan dat wordt gemaakt voor een kind. Die doelen zijn op elkaar afgestemd. Gaandeweg verschuift de aandacht steeds meer van zorg naar onderwijs en wordt gekeken wat het beste onderwijs of de beste vervolgplek kan zijn voor een kind. Samen komen Anja en Daniëlle tot een goed advies voor ouders voor onderwijs en mogelijk passende zorgondersteuning.

Positieve energie

“Dat schooladvies is echt maatwerk per kind”, vertelt Anja. Als speciaal basisonderwijs of speciaal onderwijs passend lijkt, dan wordt afgestemd met de onderwijsspecialist van het samenwerkingsverband om te kijken welke school goed kan zijn. Kan een kind naar regulier onderwijs, dan organiseren we eerst een stagetraject voor een goede overstap. Wordt het speciaal basisonderwijs? Dan kan een kind in dit IKC blijven en één deur verder naar de Don Boscoschool.”
Wat de vervolgplek ook wordt: Daniëlle en Anja hebben voor die tijd veel kunnen betekenen voor kinderen. Daniëlle: “Je kunt hier samen het verschil maken, dat maakt dit zo mooi om te doen.” Anja: “Het levert zoveel positieve energie op om juist ook deze kinderen kansen te geven.”

Nancy Hoogkamer is als orthopedagoog vanuit De Leidse Buitenschool verbonden aan Campus Lisse en heeft net als collega Marike van Gulik in Campus Katwijk een belangrijke rol bij het bieden van de juiste onderwijszorg aan jonge kinderen. Ook de orthopedagoog van Cardea is hier nauw bij betrokken.

“Kinderen laten groeien door successen”
Pedagogisch medewerker Ingrid Boot werkt al lang bij Campus Katwijk, leerkracht Wendy Serlier is er dit schooljaar begonnen. Ze vindt het geweldig. “Als je ziet wat kinderen hier zo snel na hun start allemaal al weten en kunnen! Ik ben onder de indruk.”
Wendy (links) en Ingrid vormen een samenwerkingsduo in Katwijk.

Net als in Lisse kent ook Campus Katwijk een vast dagprogramma, om kinderen zoveel mogelijk voorspelbaarheid te bieden. “Als kinderen hier komen, dan proberen we zo snel mogelijk structuur in te bouwen”, vertelt Ingrid. “Dat geeft rust.”

Pedagogisch medewerker Ingrid kijkt met ouders en de orthopedagoog van Cardea goed naar de zorgbehoefte van kinderen, leerkracht Wendy start met het in kaart brengen van onderwijsbehoeften. Orthopedagoog Marike van De Leidse Buitenschool adviseert daarbij. Zo wordt als één team vanuit ieders eigen rol goed gekeken naar wat een kind nodig heeft. Die snelle en goede samenwerking is belangrijk, zeker omdat de plaatsingsduur in principe een jaar is.

Ingrid en Wendy werken samen met een collega pedagogisch medewerker in de groep waar kinderen zowel zorg als onderwijs krijgen. Elke dag zijn hier twee collega’s paraat. Twee andere collega’s draaien met een stagiaire de groep waar de focus nog meer op zorg ligt. “Wij werken al meer aan schoolse vaardigheden”, licht Wendy toe.

“Hier op de campus mogen kinderen zijn wie ze zijn”, merkt Wendy. “Kinderen groeien hier in kleine stapjes door successen”, vult Ingrid aan. Al werken Ingrid en Wendy nog maar kort samen als duo, toch gaat die samenwerking al heel natuurlijk. “We evalueren tussendoor regelmatig”, vertelt Wendy. “Maar dat afstemmen doen we tijdens activiteiten eigenlijk de hele dag door.”

Systemisch werken

Campuskinderen komen meestal met een verwijzing van het Jeugd- en Gezinsteam (JGT), een arts of bijvoorbeeld jeugdbescherming binnen. Zij hebben een zorgindicatie en daarom is ‘zorg’ leidend bij plaatsing op de Campus. Is dat eenmaal geregeld, dan gaan onderwijs en zorg gelijk op. Binnen zes weken is voor zorg en onderwijs een plan gemaakt, dat richting geeft aan het handelen in de groep.

Orthopedagogen, pedagogisch medewerkers en leerkrachten kijken samen als één team wat een kind nodig heeft en sluiten daar zo goed mogelijk op aan. “Het gaat om wat een kind en zijn ‘systeem’ verder helpt in zijn ontwikkeling”, verduidelijkt orthopedagoog Marike. Wellicht hebben ouders bijvoorbeeld ondersteuning nodig, of kan andere hulp helpend zijn in het gezin. Het doel is samen bepalen waar zowel onderwijs- als zorgbehoeften liggen, om de meest passende vervolgplek te kunnen adviseren.

Kansklas

De Leidse Buitenschool werkt ook met Cardea samen op de hoofdlocatie in de Kansklas. In deze klas met acht leerlingen kan zorg op maat geleverd worden. Kinderen met een complexe ondersteuningsbehoefte krijgen hier een onderwijszorgarrangement van leerkrachten en pedagogisch medewerkers en komen stap voor stap tot (meer) leren.

Er is de hele dag door aandacht voor zorgdoelen die zijn gemaakt door het Kansklasteam. Ook krijgen leerlingen minimaal drie keer per week lessen aangeboden uit de PAD-methode. PAD staat voor Programma Alternatieve Denkstrategieën en dit bevordert zelfkennis en sociale vaardigheden.

IKC Katwijk: onderwijs, zorg en kinderopvang

In IKC Katwijk gaan openbare basisschool De Krulder van Stichting Openbaar Basisonderwijs Duin- en Bollenstreek, De Windvang voor speciaal basisonderwijs van Aloysius en Campus Katwijk (Cardea Jeugdzorg en De Leidse Buitenschool) en KOK Kinderopvang samenwerken. Er komt een nieuw duurzaam gebouw (met gymzaal) op de plek van De Windvang – naar verwachting is dit eind 2021 klaar.

Marike (links) en Tessa van de Leidse Buitenschool.

Kracht versterken

“Werken op de Campus vraagt heel veel van professionals”, onderstreept directeur Tessa van de Griend van De Leidse Buitenschool. “Je moet niet alleen een goede leerkracht of pedagogisch medewerker zijn, maar ook heel goed kunnen samenwerken, flexibel zijn en communicatief sterk zijn. De uitdaging is dat je elkaars kracht kunt zien en elkaar ook ruimte kunt geven.”

Elkaars kracht versterken is ook de uitdaging in het nieuw te realiseren Integraal Kindcentrum (IKC) Katwijk, waarin regulier basisonderwijs, sbo, Campus Katwijk en kinderopvang gaan samenwerken. “Gebruikmaken van elkaars expertise, samen verantwoordelijk zijn voor alle kinderen en echt ‘ontschotten’, daar hoop ik op”, zegt Tessa. Denk aan sneller signaleren dat een kind extra ondersteuning nodig heeft en als antwoord bijvoorbeeld mixvormen van onderwijs aanbieden.

Nu al weet het Jeugd- en Gezinsteam de campussen gelukkig steeds beter en eerder te vinden, merkt Tessa. En dat is belangrijk. “Om zo preventief mogelijk te werken, is het goed dat kinderen op tijd bij ons komen. Hoe jonger zij zijn, hoe eerder wij aan de slag kunnen om iets te doen aan wat hun belemmert in hun ontwikkeling.”

auteur Anne-Marie Veldkamp
fotografie Jeroen Jazet
eerder verschenen Jaarmagazine 2019-2020
relevante categorieën integraal samenwerken, netwerkpartners, onderwijs(zorg)arrangementen